
بنا بر گزارش فروشگاه سلامت محور باقیات ، زعفران گیاهی کوچک و چندساله به ارتفاع ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر است. از وسط پیاز یا قاعدهیِ ساقه، تعدادی برگ باریک و دراز خارج میشوند. از وسط برگها، ساقهای گلدار بیرونمیآید که به یک تا سه گل منتهی میشود. گلها دارای ۶ گلبرگ بنفشرنگ هستند که ممکن است در بعضی واریتهها به رنگ گلی یا ارغوانی باشند. گلها دارای ۳ پرچم و یک مادگی منتهی به کلالهٔ سهشاخه به رنگ قرمز متمایل به نارنجی هستند. قسمت مورد استفاده این گیاه انتهای خامه و کلاله سهشاخه است که به نام زعفران مشهور است و معطر و کمی تلخ است.
تاریخچه
طبق مدارک و اسناد موجود، ایرانیان ضمن صدور زعفران به بسیاری از نقاط جهان باستان، خواص آن را به یونانیها، رومیها، چینی ها و اقوام سامی از جمله عربها معرفی کردند و شیوه زراعت آن را در سده های اول تا چهارم هجری به امم اسلامی پیرامون مدیترانه آموختند. به این ترتیب که نخستین زعفران کارها به وسیله ایرانیان تبعید شده توسط معاویه در نواحی شام دایر شدند، سپس کاشت این گیاه در شمال افریقا و اندلس (اسپانیای اسلامی) وصقلیه (سیسیل) رواج یافت و اقوام ایرانی همچون رستمیان و بنوطبری در انتقال فرهنگ زعفرانکاری مؤثر بودند.
مستندات تاریخی بیانگر این واقعیت است که ایرانیان از روزگاران کهن به زر و زعفران علاقه داشته اند به طوری که در جشن و سرورها و مجالس بزم مانند عروسی ها و اعیاد، یا استقبال از بزرگان و زائران آنها را نثار قدمها می کردند. در برخی ازمراسم این گیاه را به تنهایی، یا همراه با مشک وعنبر و عود دود می کردند و گلاب می پاشیدند.
خواص بی نظیر زعفران
1. درمان افسردگی و افزایش شادی
2. خاصیت افزایش هوش و قدرت حافظه
3. تنظیم ساعت بدن و بهبود چرخه خواب
4. درمان ریزش مو
5. درمان اختلالات تنفسی و سرفههای مزمن
6. استفاده از زعفران برای زیبایی
7. بهبود دردهای عضلانی
8. کاهش سکتههای قلبی و مغزی
9. کاهش پیشرفت و بروز سرطان
10. جلوگیری از آلزایمر زعفران
11. جلوگیری از بیماریهای گوارشی
12. جلوگیری از پیرچشمی و بهبود بینایی با زعفران
ویتامین های موجود در زعفران
این محصول بیش از 150 ترکیب مختلف از جمله کاروتنوئیدها، سافرانال، کروسین، آنتی اکسیدانها و سایر مواد بیوشیمیایی دارد. همچنین در آن، مواد معدنی و ویتامینهایی که برای سلامتی انسان ضروری هستن وجود دارد.
-دارای مقدار زیادی منگنز می باشد. که کمک می کند تا قند خون به راحتی تنظیم شود.
-دارای ویتامینB6 می باشد که در تشکیل سلول های خونی و تکسین اعصاب بسیار تاثیر می گذارد.
-با دارا بودن ویتامینC ، یک جنگنده و یک صلاح فوق العاده موثر در برابر عفونت ها است.
-آهن موجود در آن یک تصفیه کننده عالی برای خون می باشد.
-دارای پتاسیم است که باعث تعادل در جذب مایعات می شود و از گرفتگی عضلات کمک می کند
درمان بیماریها با زعفران
1. برای درمان فشار خون و قند خون نیز موثر واقع شده است.
2. همچنین زنانی که از بی نظمی قاعدگی رنج میبرند و یا قاعدگیهای دردناک دارند با مصرف به موقع میتوانند بهبود یابند.
3. بیماری دیابت با مصرف این گیاه قابل کنترل و پیش گیری است.
4. درمان نقرس، توسط این گل شدنی است.
5. کمک میکند تا زندگی جنسی آقایان بهبود یابد.
6. افرادی که دچار سردی معده و شکم درد میشوند با مصرف زعفران این عارضه را دفع کنند.
7. بدن با مصرف زیاد غذای سرد، نیاز به تعدیل دارد که زعفران این کار را به خوبی انجام میدهد.
8. سردی ممکن است با کهیر خود را نشان دهد که این گیاه به درمان آن کمک میکند.
9. اختلال خواب، اختلال ادراری و اختلالات حافظه با کمک این گیاه خوش رنگ و خوش عطر قابل رفع است.
10. این گیاه با طبع گرم و خشک بهترین سم زدا است .
11. برای درمان ام اس یک درمان ساده وجود دارد و آن هم زعفران درمانی است.
12. برای درمان ناباروری میتوان به آن متوسل شد.
13. به بهبود متابولیسم کمک میکند و منجر به افزایش سوخت و ساز و لاغری میشود.
مضرات
1. مصرف بیش از حد آن باعث کاهش فشار خون و رقیق شدن بیش از حد خون میشه که ممکنه عوارضی مثل خونریزی های بینی و یا رحمی رو در بانوان به همراه داشته باشه. مصرف بیش از حد این ماده به دلایلی که گفته شد برای خانوم های باردار نیز توصیه نمیشه و ممکنه به سقط جنین در ماه های اول حاملگی منجر بشه.
2. هم چنین مصرف بی رویه زعفران باعث استفراغ، کاهش ضربان قلب، خون ریزی از بینی، خون ریزی از پلک ها و لب و موجب سر گیجه، بی حالی، زردی پوست و عوارض خطرناک دیگر می شود که این عواقب حتی می تواند منجر به مرگ شود.
3. خوردن زیاد زعفران برای کلیه ها مضر است. اشتها را کم می کند و ایجاد سردرد می کند و باعث اختلال حواس می شود.
4. مصرف زعفران به مقدار زیاد سمی است و باعث استفراغ، خون ریزی رحم، اسهال خونی، خون روی از بینی، پلک ها و لب ها، سرگیجه، بی حالی، زردی پوست وتحریکات شدید ماهیچه های صاف و حتی گاهی مرگ نیز می شود.
5. مصرف بیش از حد آن در دوران قاعدگی، میزان اضطراب را افزایش می دهد.
6. مصرف زیاد آن باعث تغییر رنگ پوست می شود.
7. به علت دارا بودن طبیعت گرم ممکن است منجر به اسهال، از دست دادن آب بدن و ترشح خون از طریق ادرار شود
8. مصرف زعفران در بارداری
مصرف زعفران در دوران بحرانی بارداری یعنی سه ماه اول که دوران تشکیل اندامها ست میتواند به جنین صدماتی وارد نماید. مصرف زعفران در سه ماه اول حاملگی باعث افزایش هورمون پروستاگلاندین در رحم شده و اثرتحریکی مستقیم روی عضلات صاف رحم دارد و در نتیجه احتمال سقط جنین را به همراه دارد اما مصرف متعادل آن پس از سه ماه اول دوران بارداری مفید است و مادر را برای زایمان آسان آماده می کند. زعفران موجب خاصیت ارتجاعی در نسوج رحم می گردد و زایمان را آسانتر می سازد.
روایات و احادیث:
رسول اکرم صلى الله علیه و آله درباره زعفران فرمودند:
اَلجَنَّهُ بَناؤُها لَبِنَهٌ مِن فِضَّهٍ وَ لَبِنَهٌ مِن ذَهَبٍ وَ مِلاطُهَا المِسکُ الأَذفَرُ وَ حَصباؤُهَا اللُّؤلُؤُ و َالیاقوتُ و َتُربَتُهَا الزَّعفرانُ… ؛
ساختمان بهشت خشتى از نقره و خشتى از طلاست، گِل آن مُشک بسیار خوشبو و سنگریزه آن لؤلؤ و یاقوت و خاک آن زغفران است… .
نوع غذای محصول
با آنکه از گذشته های دور از زعفران به دلیل رنگ زیبا و عطر و طعم استثنایی آن استفاده می کردند در سالهای اخیر به علت گرایش به مصرف افزودنی های طبیعی به جای انواع شیمیایی در مواد غذایی، استفاده از زعفران رو به فزونی گذاشته شده است.
امروزه استفاده از زعفران در فناوری و صنعت بسیار متداول است. کارخانه های مختلف صنایع غذایی از زعفران در تهیه انواع سوسیس و مارگارین استفاده می کنند.در بعضی از کارخانه ها، زعفران در تهیه انواع پودرهای کیک و دسرها به کار می رود.
همچنین از این گیاه به عنوان طعم دهنده و رنگ دهنده طبیعی و سالم در برخی نوشابه ها، ژله، بستنی، شکلات، نبات و آبنبات، کیک و کلوچه و پودرهای سوخاری استفاده می شود.زعفران بخش ضروری دستورالعمل های غذایی برخی سوپها، غذاهای دریایی، انواع برنج و مرغ می باشد و همچنین در تهیه دسر و نوشیدنی ها مورد استفاده قرار می گیرد.
در بسیاری از فرهنگها، زعفران ادویه ای ارزشمند به شمار می رود به همین دلیل بسیاری از افراد طعم آن را دوست دارند و عطر و رنگ آن را هم می پسندند.
هندیها و عربها از بزرگترین مصرف کنندگان زعفران می باشند. عربها از زعفران غذاهای مختلف و همچنین چای مخصوصی تهیه می کنند. قهوه عربی حتماً باید دارای زعفران و هل باشد. هندیها نیز غذایی به نام «بریونی» دارند که معمولاً در آن زعفران به کار می رود. در شمال ایتالیا و جنوب سوئیس زعفران برای تهیه برنج زعفرانی معروف آنها؛ یعنی «ریزوتو» مصرف زیادی دارد.
فرانسویها نیز زعفران را به خوبی می شناسند و در تهیه انواع غذاها از آن استفاده می کنند. در اسپانیا غذایی به نام «پائیا» تهیه می شود که زعفران در آن به کار می رود. در آلمان و انگلیس نیز از زعفران در تهیه کیک زعفرانی استفاده می شود.