فواید و مضرات عسل برای دیابت چیست؟
عسل دیابت کدام است؟ آیا افراد دیابتی می توانند عسل مصرف کنند؟
حتما واژه ی عسل دیابتی به گوش شما هم خورده است؟ آیا عسل خاصی برای دیابت وجود دارد؟ عسلی تحت عنوان عسل دیابتی در بازار وجود ندارد و افراد دیابتی عسل هایی با ویژگی هایی خاص که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت را می توانند مصرف کنند. بسیاری از افراد گمان می کنند مصرف هرگونه مواد قندی از جمله عسل برای دیابت ضرر دارد اما ابتلا به دیابت به معنی محرومیت از مواد قندی نیست بلکه به معنی محدودیت در مصرف مواد قندی می باشد اما قبل از هر چیز بهتر است مختصری درباره ی دیابت بدانید.
دیابت به زبان ساده
زمانی که ما از کربوهیدارت ها استفاده می کنیم، وقتی قند خون از حد مجازی فراتر رفت پیام تولید انسولین به پانکراس فرستاده می شود و انسولین ساخته شده توسط پانکراس وارد جریان خون می شود. انسولین باعث ذخیره ی گلوکز به شکل گلیکوژن در سلول های کبد و ماهیچه ای می شود تا در مواقع نیاز از آنها استفاده شود.
اما در بیماران دیابتی این اتفاق نمی افتد. دیابت دو نوع است. در دیابت نوع یک انسولین در پاسخ به سطح بالای گلوکز خون یا ترشح نمی شود و یا کم ترشح می شود. در دیابت نوع دو که بیشتر در سنین بالا و در افراد چاق دیده می شود، با وجود سطح بالای انسولین در خون اما بدن نسبت به انسولین مقاومت نشان می دهد.
دیابت نوع 1
در این نوع از دیابت وراثت شایع ترین نقش را دارد و معمولا در افراد زیر 20سال اتفاق می افتد و 10% افراد دیابتی را شامل می شود.
این افراد با تزریق انسولین سطح قند خونشان به حالت اولیه باز می گردد به همین دلیل به دیابت نوع 1 دیابت وابسته به انسولین نیز می گویند. از دیگر علائم دیابت نوع 1 تشنگی، خستگی، زیاد شدن دفعات دفع ادرار، تاری دید و کاهش وزن است.
دیابت نوع 2
90% دیابتی ها را شامل می شود و به علت مقاومت بدن نسبت به انسولین اتفاق می افتد و به اعتقاد محققین عامل اصلی این بیماری کم تحرکی، غذاهای آماده و چرب و سبک زندگی ماشینی می باشد.
برخلاف دیابت نوع 1 در دیابت نوع 2 ممکن است شخص تا مدت ها علائمی از بیماری نداشته باشد و با اصلاح و تغییر سبک زندگی می توان تا حدودی بیماری را تعدیل کرد و بهبود بخشید.
آیا بیماران دیابتی می توانند عسل مصرف کنند؟
بله افراد مبتلا به دیابت هم می توانند عسل مصرف کنند. در واقع عسل برای دیابت ضرر ندارد بلکه مفید و موثر است به شرطی که طبیعی باشد، به اندازه مصرف شود و بعضی ویژگی های لازم را داشته باشد
آزمایش ها ثابت کرده اند که اگر افراد مبتلا به دیابت عسل را در رژیم غذایی خود جایگزین قند و شکر کنند قند خون آن ها پایین می آید و به حالت عادی بر می گردد. همچنین عسل دارای ماده ی اکسید کننده ای است که فرایند جذب قند در خون را آسان می کند و نمی گذارد قند خون بالا رود. همچنین میزان بالای پتاسیم عسل نیز به جذب قند از خون کمک می کند.
میزان قند هر ماده ی غذایی را با شاخصی به نام شاخص گلایسمیک(glycemic index)می سنجند. این شاخص نشان می دهد که هر ماده ی غذایی چه تاثیری بر قند خون دارد و قند خون را به چه میزانی بالا می برد.هر چه مقدار شاخص گلایسمیک کمتر باشد تاثیر کمتری بر بالا بردن قند خون دارد.
هرچند که میزان شاخص گلایسمیک عسل با توجه به نوع عسل متفاوت است اما به طور نسبی شاخص گلایسمیک عسل55و شاخص گلایسمیک قند و شکر 65می باشد. بنابراین عسل تاثیر کمتری در بالا بردن قند خون دارد و جایگزین مناسبی برای قند و شکر است.
از مزایای عسل بالا بردن سطح انسولین خون و کمک به کنترل قند خون است. عسل به دلیل داشتن آنتی اکسیدان های فراوان و خواص ضد التهابی برای بدن بسیار مفید است.
برنامه ی غذایی سرشار از آنتی اکسیدان ها باعث بهبود سوخت و ساز بدن می شود. التهاب باعث مقاومت به انسولین و کاهش سوخت و ساز می شود و عسل با خاصیت ضدالتهابی خود برای بدن مفید است.
هرچه رنگ عسل تیره تر باشد میزان آنتی اکسیدان آن بیشتر است.می توانید در مقاله ی مربوط به رنگ عسل در این باره بیشتر بخوانید.
مصرف روزانه یک قاشق غذا خوری عسل می تواند باعث افزایش قند خون و افزایش تولید و ترشح انسولین از پانکراس شود.بیمار دیابتی قبل از آغاز مصرف عسل و بعد از آن باید آزمایش دهد و نتایج آن را به پزشک نشان دهد تا با توجه به آن ها حد مجاز مصرف عسل برای بیمار مشخص شود.
بنابراین عسل برای دیابت مفید است.
عسل برای دیابت چه ویزگی هایی باید داشته باشد؟
1- شاخص گلیسمیک عسل پایین باشد.
قبل تر گفتیم که هر چه شاخص گلیسمیک ماده ی غذایی پایین تر باشد تاثیر کمتری در افزایش قند خون دارد.
2- نسبت فروکتوز به گلوکز در عسل دیابتی باید بالا باشد.
هرچه فروکتوز عسل در مقایسه با گلوکز بیشتر باشد بهتر است.
3- مقدار ساکارز عسل دیابتی باید کم باشد.
ساکارز به فروکتوز و گلوکز شکسته میشود و هرچه کمتر باشد برای افراد دیابتی مناسب تر است.
4- عسل کاملاً ارگانیک، خالص و خام باشد.
عسل باید بدون مواد افزودنی و حرارت ندیده باشد.
توجه داشته باشید که اگر سطح قند خونتان بالاست و به شما توصیه شده که آن را پایین بیاورید تا زمانی که سطح قند خون پایین نیامده مجاز به استفاده از عسل و سایر کربوهیدرات ها نیستید.
عسل های مناسب برای افراد دیابتی
- عسل قنقال
- عسل آویشن
- عسل گشنیز
- عسل زرشک
- عسل گون
- عسل اکالیپتوس
- عسل وحشی
مطالعات انجام شده درباره ی تاثیر عسل برای دیابت
در سال 2004 مطالعه ای نه چندان گسترده بر روی عسل و شکر و تاثیر آن دو بر روی قند خون انجام شد. نتایج حاصل شده به این صورت بود که میزان افزایش قند خون بعد از گذشت نیم ساعت از خوردن 75 گرم عسل چه در افراد دیابتی و چه در افراد سالم در مقایسه با افزایش قند خون بعد از استفاده از محلول 75 گرمی شکر بسیار کمتر است.
نکته اینجا بود که بعد از گذشت 2 ساعت از آزمایش، میزان قند خون افرادی که عسل مصرف کرده بودند در مقایسه با میان قند خون افرادی که شکر مصرف کرده بودند بسیار کمتر بود.
مطالعه ی دیگری که در سال 2018 در رمانی انجام شد نشان داد که جایگزینی عسل به جای شکر موجب کاهش سطح قند خون افراد می شود و محققان این را به شاخص گلیسمیک پایین و خواص ضد التهابی عسل ربط می دهند.
در مطالعه ای که در ایران بر روی 48 نفر مبتلا به دیابت نوع 2 به مدت 8 هفته انجام شد نتایج جالبی به دست آمد.
این افراد که به صورت رندوم انتخاب شده بودند به دو دسته تقسیم شدند. گروه اول به مدت 8 هفته هر روز عسل طبیعی مصرف کردند و گروه دوم عسل مصرف نکردند.
در پایان بین قند خون افرادی که عسل مصرف کرده بودند و افرادی که عسل مصرف نکرده بودند اختلافی وجود نداشت.
جان کلام
عسل اگر ارگانیک و خام باشد، شاخص گلایسمیک پایینی داشته باشد، ساکارز کمی داشته باشد و نسبت فروکتوز به گلوکز بالایی داشته باشد، این عسل برای دیابت مفید است.
عسل اگر تغذیه ای و یا تقلبی باشد نه تنها برای افراد دیابتی بلکه برای افراد سالم نیز مضر است.پس در صورت غیر ارگانیک بودن، عسل برای دیابت ضرر دارد.
فراموش نکنید مصرف بیش از اندازه عسل هرچند طبیعی موجب افزایش قند خون می شود و همچنین قبل از هر کاری حتما با پزشک خود مشورت کنید.
جهت خرید عسل طبیعی و با کیفیت در خدمت شما مصرف کننده گرامی هستیم.
