خواص و کاربرد های موم عسل چیست؟
آیا شما هم به خوردن موم عسل علاقه دارید و عسل موم دار را بر عسل بدون موم ترجیح می دهید؟ آیا وجود موم در عسل را دلیلی بر طبیعی بودن آن می دانید؟ قبل از هرچیز بهتر است مختصری درباره ی موم زنبور عسل بدانیم.
موم عسل چیست؟
موم توسط سه جفت از چهار جفت غده های زیر شکمی زنبور عسل کارگر در روزهای 13 تا 18 بعد از تولد ساخته می شود. ساخته شدن موم توسط زنبور عسل به دلیل استفاده از کربوهیدرات ها و هضم آنها انجام می شود.
تولید موم برای زنبور عسل کاری بسیار سخت، زمان بر و انرژی بر می باشد. مطالعات نشان داده که زنبور عسل برای ساخت 50 گرم موم باید حدود 25 کیلومتر پرواز کند و 2 کیلو عسل مصرف کند.
در زنبور داری مدرن زنبوردار برا حفظ زمان و انرژی زنبور از موم مصنوعی استفاده می کند تا زنبور از آن برای رفع نیاز خود استفاده کند. این کار اشکالی ندارد به شرطی که زنبوردار موم را به همراه عسل روانه ی بازار نکند.
ساختار موم
موم زنبور عسل ماده ای جامد و بی طعم می باشد که وقتی در بین انگشتان دست فشرده می شود بافتی نرم و انعطاف پذیر دارد اما وقتی سرد می شود کاملا خشک و شکننده است.
رنگ موم
موم در ابتدا سفید و بی رنگ است اما در نتیجه ی بره موم و گرده گل به رنگ طلایی روشن تا کهربایی در می آید. ناگفته نماند که رنگ موم بسته به نوع گرده گل متفاوت است.
ویژگی های موم زنبور عسل
موم زنبور عسل ماده ای پر خاصیت و طبیعی است که باید در خانه ی خود داشته باشید.
1- کاملا طبیعی
موم از شان های عسل می آید پس ماده ای کاملا طبیعی است. زنبور عسل با خوردن عسل و گرده ی گل اقدام به ساختن موم می کند.
2- ضد باکتری
مانند زنبور عسل موم نیز خواص آنتی اکسیدانی و ضد باکتری دارد.
3- ضد قارچ
موم زنبور عسل ضد قارچ است زیرا خواصی دارد که از رشد مخمر و قارچ جلوگیری می کند.
4- ضد آب
موم زنبور عسل در طول تاریخ به عنوان درزگیر و عامل عایق بندی اشیا استفاده می شده است. با مالیدن موم به سطح چرم و حرارت دادن آن موم به درون چرم نفوذ کرده و آن را عایق بندی می کند.
5- مرطوب کننده
موم به به دلیل خاصیت مرطوب کنندگی در ساختار انواع پمادها، لوسیون ها و برق لب کاربرد دارد.
6- هیچ گاه فاسد نمی شود
موم زنبور عسل حاوی ماده ای قوی و محافظ به نام پروپولیس است که از فاسد شدن آن جلوگیری می کند. پروپولیس از ترکیب صمغ درخت، ورقه های موم و گرده توسط زنبور ساخته می شود و در تعمیر و استحکام کندو و محافظت از آن با ایجاد حصاری ضد عفونی کننده نقش دارد. این خواص حفاظتی آنقدر قوی است که موم زنبور عسل سالم که برای مومیایی کردن اجساد استفاده می شده، در برخی مقبره های باستانی یافت شده است.
ترکیبات شیمیایی موم عسل
تاکنون ترکیبات شیمیایی دقیق موم زنبور عسل مشخص نشده است اما به طور متوسط موم زنبور عسل شامل موارد زیر است:
هیدروکربن 16%
الکل های مخصوص 31%
اسیدهای مختلف 31%
هیدروکسی اسید 13%
دیول ها 3%
سایر موارد 6%
تاریخچه موم
مصری های قدیم از حدود 4200 سال قبل از میلاد مسیح از موم زنبور عسل برای ساختن انواع قالب ها، برای نوشتن و مومیایی کردن اجساد مردگان استفاده می کرده اند.
1- کاربرد موم در زمان رومیان
رومیان قدیم از موم زنبور عسل در نساجی، رنگ رزی و کوزه گری استفاده می کردند. انوع عروسک های مومی از معابد یونانیان و رومیان کشف شده است. کاربرد موم برای تامین روشنایی از قدیم به خصوص در میان مصریان رایج بوده است.
2- کاربرد موم در زمان یونانیان
برای اولین بار شمع توسط یونانیان به وسیله موم زنبور عسل و نخ کتان ساخته و به کار برده شد.
3- موم در صنعت زنبورداری
از آنجایی که موم زنبور عسل بسیار گران است و منابع دیگری از قبیل موم های گیاهی، حیوانی و مصنوعی وجود دارد، امروزه در صنعت از موم هایی غیر از موم زنبور عسل در صنعت استفاده می شود.
یکی از کاربردهای عمده از موم زنبور عسل در صنعت زنبورداری می باشد و هیچ نوع مومی کیفیت موم زنبور عسل را برای این صنعت ندارد.
خوردن موم عسل چه فواید و مضراتی دارد؟
وجود موم در عسل دلیلی بر طبیعی بودن آن نیست و گاه ممکن است به عسل تقلبی موم اضافه کنند و یا خود موم مصنوعی باشد و محصول زنبور عسل نباشد.
همچنین موم ممکن است آلوده به لارو برخی حشرات و میکروب ها باشد، گرده گل و قطعات بدن زنبور باشد و لازم است بدانید موم در معده هضم نمی شود و تمامی آن از راه معقد دفع می گردد بنابراین مصرف خوراکی موم زنبور عسل هیچ نفعی برای بدن ندارد.
موم عسل برای معده
تنها کاربرد خوراکی موم عسل برای معده است. موم زنبور عسل با پوشاندن زخم های معده مانع تاثیر اسید معده بر زخم معده می شود و در نتیجه فرآیند ترمیم و بهبود زخم ها تسریع می یابد.
بیشترین فواید موم زنبور عسل برای بدن در استفاده ی از آن به صورت موضعی و خارج از بدن می باشد.
موارد مصرف موم عسل به صورت کلی
- در صنایع داروسازی برای ساخت کرم ها، پماد ها و روکش روی قرص ها و …
- در دندان پزشکی برای تهیه قالب از دندان ها
- در ریخته گری برای ساختن قالب
- در نساجی
- برای ساختن انواع واکس ها، جلا دادن لوازم و وسایل منزل و جلا دادن چرم
- برای ساختن انواع چسب
- آدامس
- جوهر
- انواع مواد ضد آب
- در صنعت کاغذ سازی
- در ساخت شمع
خواص موم عسل برای پوست
خواص موم عسل برای پوست بسیار زیاد است که در زیر به برخی از آن ها اشاره می کنیم
1- درمان ترک های بدن
ترک های بدن که بیشتر در نتیجه ی چاقی و حاملگی است ممکن است برای بسیاری از افراد آزار دهنده باشد. موم زنبور عسل حاوی ویتامینA می باشد که در تولید کلاژن مفید است بنابراین در کاهش ترک های پوستی بسیار موثر است.
2- درمان عفونت های پوستی و خارش پوست
خارش و عفونت های پوستی را می توان به کمک موم زنبور عسل بهبود بخشید و درمان کرد. از آنجا که دارای خاصیت ضدالتهابی بوده می تواند در تسکین درد ناشی از خارش و عفونت های پوستی موثر باشد.
استفاده از موم زنبور عسل، عسل و روغن زیتون در منطقه آسیب دیده و مصرف سه بار در روز به مدت چهار هفته می تواند به بهبود خارش و عفونت های پوستی کمک کند.
3- درمان آکنه
یکی از بهترین داروهای خانگی درمان آکنه استفاده از موم زنبور عسل می باشد. به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی، ضدالتهابی و وجود ویتامینA در درمان آکنه و پاک کردن پوست از آلودگی و گرد و غبار موثر است.
4- تسکین درد مفاصل
مصرف موم زنبور عسل در بیماران مبتلا به آرتروز و ورم مفاصل، باعث کاهش درد و و التهاب مفاصل می شود. همچنین مطالعه ی دیگری بر روی بیماران تصادفی، شان داد که درمان آن ها سریع تر از بیمارانی که فقط از داروهای شیمیایی استفاده کرده اند پیش رفته است.
5- خاصیت مرطوب کنندگی
استفاده از موم زنبور عسل برای مرطوب کردن پوست بسیار موثر است و با خاصیت مرطوب کنندگی به درمان پوست های خشک، زبر و پوسته پوسته شده کمک می کند.
6- درمان اگزما
برای درمان اگزما و سایر مشکلات پوستی از ترکیب موم زنبور عسل، عسل، گرده گل و روغن زیتون استفاده نمایید. این ترکیب می تواند مانع از رشد باکتری هایی می شود که در سطح پوست باعث ایجاد شرایط نامناسب می شوند.
7- مرهم لب
خشکی لب یکی از مواردی است که علاوه بر سوزش آزار دهنده می تواند زیبایی شما را هم تحت تاثیر قرار دهد. موم زنبور عسل را با عسل، روغن نارگیل، روغن ویتامینE و هر روغن دلخواه خود مخلوط کنید و بر روی لب های خشک و سوزان خود بگذارید.
8- بهبود چین و چروک
با افزایش سن و نازک شدن پوست، چین و چروک اتفاق می افتد. قبلا اشاره کرده بودیم که موم زنبور عسل خاصیت مرطوب کنندگی و کلاژن سازی دارد به همین دلیل اکثر کرم ها و لوسیون های ضد چین و چروک از موم عسل ساخته شده اند.
9- درمان بواسیر
استفاده از مخلوط موم زنبور عسل، عسل و روغن زیتون به مدت12 هفته بر روی محل آسیب دیده به دلیل بواسیر باعث کاهش درد، سوزش و خونریزی می شود.
10- درمان نقرس
نقرس یکی از شایع ترین انواع آرتروز است و یکی از معدود بیماری های رماتیسمی است که قابل درمان می باشد. نقرس با رسوب کریستال های اسید اوریک در مفاصل در نتیجه ی هیپراوریسمی به وجود می آید و موم زنبور عسل با توجه به خاصیت ضدالتهابی برای درمان نقرس مفید است.
11- شمع های مومی
شمع های تهیه شده از موم برخلاف پارافین نه چکه می کنند، نه بریده شده و نه دود می کنند اما مدت زیادی نمی سوزد.
نحوه نگهداری از موم عسل
موم زنبور عسل باید به شکل ذوب شده و بهداشتی و پاکیزه نگهداری شود و در نزدیکی و کنار موم هیچ گونه آفت کشی نباشد. موم به تدریج در گذر زمان متبلور و سخت می شود که بدون آسیب برگشت پذیر است مانند عسل شکرک زده. درباره ی شکرک عسل بیشتر بخوانید.
سخن آخر
تمایل مصرف کنندگان به خرید عسل با موم موجب روانه شدن عسل با موم های مصنوعی به بازار شده است. توصیه می کنیم از تهیه عسل موم دار و خوردن موم زنبور عسل خودداری کنید چرا که قابل هضم و جذب در بدن نمی باشد و کاملا از بدن دفع می شود. خواص موم برای سلامتی انسان بیشتر برای مصرف موضعی موم است نه خوراکی.
همکاران ما پاسخگوی سوالات شما در مورد عسل و خرید عسل طبیعی هستند.
